Lehimleme Nasıl Olmalı ! ;
Elektronik teknolojisinin ilerlemesi ile ihtiyaca ve AR-GE bazlı elektronik tasarım , Üretim arttı seri üretimde otomasyon destekli olduğu kadar bizler gibi hobi amaçlı manuel lehimleme devam üstelik onun keyfi başka 😀
Peki Doğru lehimleme nasıl olur ! bu kişiye , Ekipmana ve PCB göre değişkenlik gösterir
Öncelikle temel ekipman ve malzemeleri tanımlayıp deneyimler ile devam edelim
**Temel Unsurları okuduğunuzu varsayıp lehimleme süreci hakkında kıssadan bilgilere başlayalım
![WhatsApp Image 2020-06-11 at 16.31.45](https://ozkanburgac.com/wp-content/uploads/2020/06/whatsapp-image-2020-06-11-at-16.31.45.jpeg)
**Lehimleme Sürecindeki ekipman ve temel unsurlar
Havya , Marka model ve Çalışma prensibi farklı olsa ‘da temeli termodinamik prensibi ile çalışan farklı enerji (Watt ) cinsinden hesaplanan bazıları indüksiyon metodu kullanan elektrik ve elektronik devrelerde elemanları birbirine lehimlemek için gereken yüksek ve hızlı ısıyı sağlayan alet.
Bu farklılıklara rağmen beklenen ana unsurlar.
- Çok çabuk , doğru ısınabilmesi
- Lehimleme esnasında herhangi bir ısı kaybının olmaması
- Gövdesinin içeriden gelen ısıya yalıtımlı olması
Sabit Değerli kalem havya tabir edilen komplike olmayan basit havyalar dır satışında sabit Watt oranı ile farklı marka modelleri mevcut
Isı Ayarlı , Havya yapısı gereği komplike olan havalardır Analog veya Dijital olarak farklılık göstermesi haricinde Rezistans ve İndüksiyon olarak ikiye ayrılır ısı oranı ayarlı olması sebebiyle 150 > 450 °C aralığında kullanılabilir Watt birimiyle ifade edilip
Havya Uçları , Lehimleme sürecinde kullanım alanı , Fiyat , Watt, Marka , kalitesine göre fiziksel & Fiyat olarak farklılık gösterir öyle ki bazıları 5 ₺ ila 100 $ fiyat aralığında olabilir.
Kurşunlu Lehim Teli ,
Kurşunlu lehimler kullanımı, ulaşılabilirlik ve düşük maliyeti sebebiyle yaygındır
Elektronik devrelerde bir sistemi oluşturmak için; elamanları ve tellerini birbirine tutturmak amacıyla kullanılan element alaşımına göre belirli sıcaklıklarda eriyebilen tellere “lehim” denir.
Elektrik-elektronik devrelerin bağlantıların birbirine tutturulmasında yumuşak lehimleme kullanılır. Yumuşak lehimleri kalay (Sn) oranı fazladır. Yumuşak lehimde direnç değerinin çok düşük olması, elektrik akımının iletilmesini önemli ölçüde kolaylaştırmaktadır. Lehim telleri kalınlıklarına göre de çeşitlendirilebilir. Buna göre 0.30 > 3 mm çaplarında üretilir tüp veya makara olarak piyasada satılmaktadırlar.
Kurşunsuz Lehim Teli,
Kurşun insan sağlığı ve çevre açısından zararlı bir metal olduğundan kurşun içermeyen lehim alaşımları alternatif olarak üretilmiştir.Lehim standartlarına uygun ve sektöre elverişli farklı alaşımlar sonucu elde edilen lehimedir. Kurşunsuz lehim normal lehime göre daha yüksek ısı gerektirdiği gibi maliyeti daha yüksektir
Sağlığa zararlı maddeler nelerdir?
RoHS kuralları birçok kişi tarafından “kurşunsuz üretim” gibi algılansa da aslında sağlığa zararlı maddeler sadece kurşundan ibaret değildir. RoHS kapsamında kullanımı yasaklanan 6 madde ve müsaade edilen maksimum miktarlar şunlardır:
ÖZELLİKLER | SAC 305 | SCN 100 | Sn99 Ag0,3 Cu0,7 | Sn99,3 Cu0,7 | Sn97 Cu3 | Sn96,5 Ag3,5 |
Alaşım Tipi | Sn96,5 Ag3 Cu0,5 | Özel Alaşım | Sn99 Ag0,3 Cu0,7 | Sn99,3 Cu0,7 | Sn97 Cu3 | Sn96,5 Ag3,5 |
Ergime Noktası | 217-220 °C | 218-228 °C | 217-228 °C | 227 °C | 221 °C | 211°C |
Yoğunluk | 7,40 g/ml | 7,34 g/ml | 7,33 g/ml | 7,31 g/ml | 7,42 g/ml | 7,36 g/ml |
Bulunan Tel Çapları | 0,50-3,00 mm | 0,50-3,00 mm | 0,50-3,00 mm | 0,50-3,00 mm | 0,50-3,00 mm | 0,75-3,00 mm |
-Cd | Cadmium | %0.01 ppm |
-Hg | Mercury (cıva) | %0.1 ppm |
-Cr (VI) | Hexavalent Chromium | %0.1 ppm |
-PBB | Polybrominated Biphenyl | %0.1 ppm |
-PBDE | Polybrominated Diphenyl Ether | %0.1 ppm |
-Pb | Lead (kurşun) | %0.1 ppm |
Flux , Lehimlenecek metallerin yüzeyindeki oksit tabakasını temizlemek, lehimin yüzey gerilimini azaltmak ve ısı iletimini arttırmaktır.
lehimlemenin yardımcı malzemesidir. Lehimleme için gerekli, ancak lehimlemeden sonra herhangi bir katkısı olmayan, hatta zararı olabilen, katalizör görevindeki malzemelerdir.
- Flux komponentle ada arasında düzgün şekilli lehim oluşmasını sağlar.
- Lehim taneciklerinin ömrünü uzatır.
- Doğru viskozite ve yapışkanlık oluşturur.
- Ada ve komponent yüzeylerini temizler.
- Lehim tanecikler içerisindeki oksidi temizler.
- Lehimleme sırasında yüzeyleri korur.
- Güvenli artık bırakır.
RO; Reçine Bazlı
RE; Sentetik Reçine Bazlı
OR; Organikbazlı
IN; İnorganikbazlı
L (Low); Düşük aktivasyonlu
M (Moderate); Orta Aktivasyonlu
H (High); Yüksek Aktivasyonlu
RO ; Temel Kimyasal Tipi
L ; Artık Aktivasyon Seviyesi
0 ; Aktivatör(Halide) Miktarı